Trong năm 2025, từ nguồn kinh phí đặc thù của đơn vị, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Quỳnh Lưu (nay là Trạm Dịch vụ nông nghiệp Quỳnh Lưu) đã xây dựng mô hình “Chăn nuôi ngỗng xám thương phẩm an toàn sinh học tại xã Quỳnh Diễn”. Có 4 hộ được lựa chọn tham gia mô hình tại các xóm, mỗi hộ nuôi từ 30-40 con, các hộ được hỗ trợ 50% con giống và thức ăn, được cán bộ kỹ thuật hướng dẫn kỹ thuật. Từ kết quả mô hình, chúng tôi rút ra một vài kinh nghiệm trong quá trình triển khai như sau:

1. Chọn giống và chăm sóc ngỗng con

         Giống đóng vai trò là rất quan trọng.

- Phải chọn được cơ sở sản xuất giống có chất lượng.

- Ngỗng con khỏe mạnh phải nhanh nhẹn, lông mịn, mắt sáng, dáng đi vững vàng, rốn khô, không dị tật. Ngỗng Xám là giống ngỗng được lai giữa ngỗng cỏ Việt Nam và ngỗng sư tử Trung Quốc nên dễ nuôi, sức đề kháng tốt, tốc độ tăng trọng khá.

- Khi gột (úm) ngỗng, bà con cần đảm bảo nhiệt độ chuồng nuôi phù hợp:

- Tuần 1: 32-35°C; - Tuần 2: 27-29°C; - Tuần 3: 25-27°C; - Tuần 4: 23-25°C

- Quây ngỗng nên làm từ mê bồ cao khoảng 0,5–0,8m, không nên để đàn quá 200 con. Máng ăn, máng uống phải phù hợp, đặt rải rác để ngỗng dễ tiếp cận và tránh tranh nhau.

2. Chuồng trại, dinh dưỡng và quản lý đàn

   Nền chuồng cần lát xi măng hoặc gạch, dốc thoát nước, luôn giữ khô ráo, sạch sẽ. Lót trấu, rơm hoặc mùn cưa dày 5–10cm, thay thường xuyên để tránh ẩm mốc.

- Về thức ăn:

+ Nên kết hợp thức ăn xanh (cỏ, bèo, rau muống…): chiếm 30–40% khẩu phần với thức ăn tinh (ngô, thóc, cám, đậu tương…): 60–70%.

Ngỗng rất thích ăn rau xà lách, bèo tấm, cỏ gà. Không nên cho ngỗng con ăn quá nhiều thức ăn đạm động vật trong 3 ngày đầu để tránh ảnh hưởng tiêu hóa. Vì vậy nên có phương án chuẩn bị nguồn thức ăn xanh cho ngỗng ngay từ đầu và sân bãi có cỏ để ngỗng vận động.

 Sau 5–7 ngày tuổi, khi ngỗng con cứng cáp, bà con có thể bắt đầu chăn thả ở bãi cỏ non. Trước đó, có thể vận chuyển ngỗng ra bãi bằng thùng đục lỗ, tránh chật quá kẻo ngỗng đè chết nhau. Ở giai đoạn này, cần quan sát kỹ: nếu thấy ngỗng nằm tụ thành cụm, ủ rũ, cần kiểm tra nhiệt độ, gió lùa hoặc bệnh tật.

Ngỗng lớn lên sẽ tự tìm thức ăn rất tốt. Buổi sáng sớm và chiều mát nên cho đàn ra đồng, buổi trưa tránh nắng gắt, lùa vào nơi râm mát, có nước uống đầy đủ.

3. Phòng bệnh và vệ sinh

Một trong những yếu tố quyết định thành công là phòng bệnh. Chuồng trại, dụng cụ cho ăn, uống cần vệ sinh sạch sẽ, định kỳ phun thuốc sát trùng, bổ sung khoáng chất, vitamin, nhất là khi nuôi nhốt nhiều hoặc thiếu rau xanh.

Một số bệnh thường gặp như: tụ huyết trùng, phó thương hàn, dịch tả vịt lây sang ngỗng… Cần tiêm vắc xin và sử dụng thuốc phòng trị theo hướng dẫn. Ngỗng con lông tơ, tuyến nhờn kém phát triển, dễ ướt và lạnh, vì vậy không để ngỗng đi vào ao hồ sớm hoặc chỗ lầy lội.

Mô hình nuôi ngỗng xám ở xã Quỳnh Lưu ( Quỳnh Diễn)

           Chăn nuôi ngỗng không khó, nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ, quan sát và kiên nhẫn. Bà con nên tận dụng đồng cỏ, kết hợp thức ăn tinh và xanh, xây chuồng trại thông thoáng, sạch sẽ. Quan trọng nhất là luôn theo dõi sức khỏe đàn ngỗng để phòng bệnh kịp thời.

Th.sĩ : Bùi Đức Thành

 Trạm Dịch vụ Nông nghiệp Quỳnh Lưu